Wat is de trigger van Griekse exit uit de euro?

Iedereen heeft het er over dat Griekenland mogelijk uit de euro stapt, maar niemand weet wat de druppel wordt die de emmer doet overlopen.

Er zijn een aantal partijen betrokken bij het in stand houden van de huidige situatie. Allereerst is dat natuurlijk de Griekse overheid. De nieuwe regering die na de verkiezingen van 17 juni tot stand komt bestaat waarschijnlijk uit voornamelijk sceptische partijen.

Zij kunnen besluiten om de banden met de euro door te snijden en de drachme in te voeren. Dat is echter niet zo waarschijnlijk. Maarliefst 80% van de Griekse bevolking wil in de euro blijven, en alle partijen hebben aangegeven dat ook te willen.

Aan de andere kant van de tafel zit de 'troika'. Bestaande uit de Europese Commissie (vertegenwoordiging van de 17 eurolanden), het IMF (Internationaal Monetair Fonds) en de Europese Centrale Bank (ECB). Zij kunnen gezamenlijk besluiten om Griekenland de deur te wijzen en uit de euro te gooien.

Ook dat zal niet zo snel gebeuren. Een exit van Griekenland uit monde van de troika geeft Griekenland al het recht om direct te stoppen met het terugbetalen van haar schulden. Het grootste deel daarvan is in handen van andere eurolanden die vele miljarden verlies zullen moeten nemen. Alleen Nederland zou mogelijk al 11 miljard euro kwijtraken.

Een Griekse exit zal dus via de achterdeur gaan. Ik zie daarvoor twee wegen.

Ten eerste leidt alle onrust tot het wegvloeien van grote hoeveelheden geld uit het Griekse financiele systeem. Een zogenaamde langzame bank-run.

Op den duur is het verlies aan deposito's dermate groot dat banken om gaan vallen. De Griekse centrale bank mag de banken niet redden met euro's volgens de regels van de ECB. Een implosie van het Griekse financiele systeem is het gevolg.

Er zit dan voor de Griekse overheid niets anders op om alle banken dicht te gooien om te voorkomen dat iedereen zijn euro's uit het land haalt. Het einde van de euro in Griekenland is dan een feit.

Een tweede mogelijkheid is dat de nieuwe Griekse regering het steunpakket van de troika wil heronderhandelen. In die onderhandelingen kan de Griekse overheid besluiten om daad bij woord te voegen en bezuinigingsmaatregelen niet uit te voeren of zelfs terug te draaien.

De troika heeft dan het recht en misschien de politieke goedkeuring om te stoppen met het geven van (een deel van) de noodleningen. Zonder dat geld kan Griekenland haar ambtenaren en andere rekeningen niet betalen.

Zoals Mathijs Bouman suggeert kan de overheid met IOU's betalen totdat ze een nieuwe munt hebben ingevoerd.

In dit scenario is het zeer belangrijk wie de zwarte piet in handen heeft. Alleen als de troika heel erg duidelijk kan maken dat het Griekenland haar eigenschuld is dat ze geen leningen meer ontvangt, zal ze in staat zijn om de financiering stop te zetten.

Wie de druppel wil zien let dus op; 1) wat gebeurt er met de deposito's bij Griekse banken 2) Stopt de Griekse overheid met de uitvoering van de bezuinigingsmaatregelen en zo ja is de troika in staat om de zwarte piet in handen van de Grieken te duwen.

Grafiek uit The Economist:

Lees ook:
"Griekenland stap dichterbij euro exit"
"Wat als Griekenland uit de euro stapt?"
"Het einde van de euro in vier stappen"

Het einde van de euro in vier stappen

Nobelprijswinnaar Paul Krugman heeft het met een aantal anderen besproken en komt tot een einde van de euro in vier stappen en binnen enkele maanden.

Frankrijk en Duitsland groot belang bij Griekenland in de euro

Griekenland is maar een kleine economie binnen de Eurozone, toch maken landen zich grote zorgen over een eventueel uittreden van Griekenland uit de euro. 

Griekenland stap dichterbij euro exit

De eerste signalen dat Griekenland op weg is naar het loslaten van de euro verschijnen in de media. Langzaam worden de banden tussen de rest van de eurozone en Griekenland doorgeknipt. Dat realiseert de Griekse bevolking zich ook en haalt afgelopen week massaal haar geld van de bank. Deze run op de banken kan Griekenland uit de euro duwen.

asymmetrie in Eurozone; Nederland moet lonen verhogen

Interessant stuk van de Belgische econoom Paul de Grauwe over de asymmetrie in de Eurozone. Volgens hem zouden Nederland en Duitsland hun steentje bij moeten dragen door hun handelsoverschot te verkleinen. Dat kan door de lonen van werknemers te verhogen en prijzen van onze producten te laten stijgen. Niet iets dat hoog op de agenda staat van Den Haag.

Eurozone verpletterd onder schuldenberg

We zijn aan het einde van een tijdperk waarin het geld aan de bomen groeide en de waarde van het vermogen alsmaar door steeg. Deze decennia van voorspoed komen voort uit de enorme hoeveelheid schuld die men aangegaan is. De financiele crisis in 2008 heeft het spel van hogere schuld, hogere waarde en nog hogere schuld doorgeprikt. De komende periode kenmerkt zich door het vrijlaten van de lucht uit de zeepbel. Het is de tijd van het terugbetalen van de lang vooruitgeschoven rekening.

Nederland gered van de afgrond

Wat een krachtig staaltje politiek. Onder druk van Brussel lukt het Nederland eindelijk om in twee dagen tijd een aantal grote hoofdpijndossiers aan te pakken. Nederland staat weer schouder aan schouder met Duitsland, en is terug bij de kernlanden van de Eurozone.

Nederland verliest triple A kredietbeoordeling

Nederland verliest waarschijnlijk haar triple A status door het uit elkaar vallen van de regering. Daarmee volgen we Frankrijk en Oostenrijk die eerder dit jaar hun triple A status in moesten leveren vanwege de problemen met de begroting en de aanhoudende crisis in de Eurozone.

Verkiezingen - 3% regel onzinnig, heeft Wilders gelijk?

Zeg maar dag tegen die triple A rating. Eind vorig jaar waarschuwde ik er al voor, het kabinet is gestruikeld over extra bezuinigingsmaatregelen. Volgens de nieuwe verkiezingsleus van Wilders wil hij niet voldoen aan de 3% van de dictators uit Europa. Heeft hij een punt?

Financial repression - Reinhart

De schulden van overheden zijn sterk opgelopen sinds de financiële crisis in 2007. Het steunen van banken, andere landen en de economische recessie zetten de overheid diep in het rood. De vraag is hoe we weer van die schuldenberg afkomen.

Wat brengt 2012 ons?

2011 was een turbulent jaar, met dalende beurzen en intensivering van de euro crisis. Al halverwege het jaar raakte de Nederlandse economie in een nieuwe recessie en versomberde het beeld voor de toekomst. Maar wat kunnen we verwachten van het komende jaar?

Eurotop stap in de goede richting

Er komt een nieuw verdrag met strenge begrotingseisen en automatische sancties, het IMF krijgt 200 miljard euro extra en het noodfonds ESM treedt al halverwege 2012 in werking. Dat is vannacht besloten op de Europese top in Brussel. Is hiermee de euro gered? Nee. Maar het is weer een stapje in de goede richting.

ECB verlaagt de rente, banken moeten kapitaal aantrekken

Vandaag maakte de Europese Centrale Bank (ECB) een nieuwe rente verlaging bekend, met een kwart procentpunt naar 1 procent. De Europese bankentoezichthouder presenteerde aan het eind van de dag de lijst met banken die extra kapitaal aan moeten trekken.

Top der toppen, eurocrisis wederom 'aangepakt'

Voor de zoveelste keer dit jaar vindt er een grote top plaats van Europese leiders om met oplossingen te komen voor de huidige Europese crisis. De hoop is groot, ook al verwacht iedereen dat de opleving kort zal duren.