maandag 14 november 2011

Is de val van Europa nog te stoppen?

Terwijl de Euro door rolt hebben veel economen de hoop op het afwentelen van de val opgegeven. Met verbijstering lees ik schattingen van 40% dat Griekenland de euro gaat verlaten, en waarschijnlijk samen met Spanje en Italie.

Het meest verontrustende is dat deze getallen komen van erkende bureau's, de 40% is van de Economist Intelligence Unit (EIU), een gerenomeerd databureau. Verschillende banken hebben studies gepubliceerd waarin ze het opbreken van de euro doorrekenen. Uiteraard zijn dat scenario's waar de banken flink onderuit gaan, dat is ook de reden dat ze de studies onder de aandacht brengen.

Ook de ministeries schijnen door te rekenen wat het betekent als er landen uit de euro stappen. En dat is misschien wel zo verstandig, omdat we toch ook graag willen dat als het zo ver komt, minister de Jager weet wat hij moet doen. Al lijkt niemand echt een goede strategie te hebben. De meeste schrijven over een periode van duisternis, zonder handvatten aan te reiken voor bedrijven, overheden en consumenten hoe ze hier mee om moeten gaan.

Voor veel mensen is het niet voor te stellen dat er een 40% kans bestaat op een ineenstorting van de euro, en daarmee Europa (en Nederland) in een diepe recessie trekt. Het lijkt ook zo vreemd dat problemen in Griekenland overslaan op Italie, en dat ze daar opeens zo diep in de problemen zitten dat ze niets anders kunnen doen dan uit de euro stappen.

Op papier ziet het er niet goed uit voor Italie. Het land heeft een torenhoge staatsschuld (120% van het BBP), en moet komend jaar 300 miljard herfinancieren. Tegen de huidige rente (6,5%) is dat onmogelijk. Tel daarbij op dat Italie nog eind van dit jaar in een recessie terechtkomt, en het beeld wordt helemaal hopeloos. Er zijn alleen theoretische uitwegen, maar praktisch gezien denkt niemand dat Italie het gaat redden.

Italie moet dusdanig hervormingen doorvoeren dat de financiele markten weer vertrouwen krijgen in de kredietwaardigheid van de staat. In dat geval daalt de rente die ze moeten betalen, en blijft de staatsschuld van 120% stabiel en houdbaar. Veel analisten denken dat Italie dat niet gaat lukken, de geloofwaardigheid van de Italiaanse politiek is volledig uitgehold door het jarenlange premierschap van Berlusconi. Een goede poging tot hervorming is misschien voldoende als de Europese Centrale Bank (ECB) een handje helpt door te garanderen dat ze Italiaanse staatsobligaties opkoopt als de rente te veel stijgt, waarmee ze een plafond op de markt zetten.

Het is een kwestie van vertrouwen terugwinnen, maar het gezegde luidt dat vertrouwen snel verloren is en jaren kost om op te bouwen. Als Italie voor de lente van 2012 niet in staat is geweest om de markten te overtuigen, dan is het te laat. Dan is namelijk het begin van de grote hoeveelheden leningen die geherfinancieerd moeten worden. En dan kunnen we ook dag tegen Italie zeggen, en hallo tegen een nieuwe 'grote recessie'.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten