De begrotingstekorten in heel Europa zijn sterk opgelopen, de overheden proberen met bezuinigingen en belasting verhoging het gat te dichten. Over 2010 bedroeg het gemiddelde tekort in Europa meer dan 6 procent. Griekenland en het Verenigd Koninkrijk spande de kroon met ruim 10 procent. Het idee is dat een tekort leidt tot een oplopende staatsschuld, die op een gegeven moment onbetaalbaar wordt, en dat moet voorkomen worden. Daarnaast bestaat het idee dat het invoeren van sterke maatregelen om het tekort terug te dringen, de financiele markten, het bedrijfsleven en de consument vertrouwen geeft. Dit is belangrijk omdat de uitgaven en investeringen afhankelijk zijn van het vertrouwen, en deze de economische groei bepalen.
Bezuinigen leidt echter niet tot economische groei. Een overheid die minder geld uitgeeft, trapt vol op de rem van de economie. De overheid is namelijk ook gewoon een consument, en minder uitgaven betekent minder opdrachten voor bedrijven. Zo simpel is het.
Paul Krugman haalt een grafiek aan uit een studie van Deutsche Bank naar het effect van de overheidsstimulans in de VS en het opdrogen daarvan. Het uitwerken van de stimulans zorgt voor een negatief effect op de groei van ongeveer 1 procentpunt. En dan hebben we het nog niet eens over additionele bezuinigingen.
Naast het directe effect op de economische groei raken de bezuinigingen ook de consumenten, door de hogere belastingen en verlaging van de sociale voorzieningen. Daarmee worden ze voorzichtiger, gezien de onzekerheid die de veranderingen met zich meebrengt, en gaan ze meer sparen. Ook dit remt de economische groei. Het effect van de bezuinigigen op het vetrouwen is dus tweeledig. Ja, we zijn blij met een duidelijke lijn van Rutte en zijn 'verantwoorde' houding met betrekking tot de begroting, maar we zijn ook voorzichtig omdat we weten dat de koopkracht daalt en de toekomst onzeker is.
De komende vijf jaar zijn de Europese landen bezig met het terugdringen van hun tekort, en zal de economische groei dus onder druk staan. De trendgroei waar we in Nederland opvertrouwde zal dus een stuk lager zijn de komende jaren. Een lagere groei betekent dat het moeilijker is om de financieel economische problemen op te lossen die Europa momenteel kenmerken, maar ook nationaal is het moeilijker om bijvoorbeeld het probleem met de pensioenfondsen op te lossen.
De noodzaak tot bezuinigen door alle landen tegelijk is daarom een belangrijke oorzaak voor het donkere vooruitzicht van de komende vijf jaar.
