De wereld staat in brand. De politiek maakt er een zooitje van in Europa, de financiele wereld vlucht massaal naar de meest veilige uithoeken van het financiele stelsel, en het vertrouwen is verdwenen. Ondertussen groeit de economie door. Hoe kan dat?
De meeste mensen zien de beperkte economische groei in de Verenigde Staten en Europa als een grote zorg. Maar gezien de omstandigheden is het eigenlijk een wonder dat er uberhaupt sprake is van groei, en mogen we misschien wat optimistischer zijn over het vermogen van de economie om zichzelf voort te trekken.
Banken proberen zo veel mogelijk geld binnen te houden om zo hun kapitaal te verhogen. Hiermee kunnen ze de klappen opvangen die gaan vallen wanneer ze af moeten schrijven op hun Griekse staatspapier, of wanneer andere financiele instellingen waar ze mee verbonden zijn omvallen.
Het krijgen van een lening bij de bank is daarom een stuk moeilijker geworden voor bedrijven. Banken willen hun geld niet kwijt, en zien daarnaast een groter risico dat een bedrijf het geld nooit terug kan betalen omdat het economisch klimaat zo slecht is.
Bedrijven kunnen geen nieuwe investeringen doen, en betalen meer rente over bestaande (hergefinancieerde) leningen. Tegelijk zien ook zij de bui aankomen, en proberen ze een spaarpotje op te bouwen om een tegenslag te kunnen doorstaan.
De consumenten zien ondertussen elke dag op het nieuws dat de Europese politiek nog steeds geen oplossing heeft voor de problemen en dat de economie op haar gat ligt. De consument wordt voorzichtiger, geeft minder geld uit, stelt grote aankopen uit en ook zij gaat sparen. Volgens het CBS lagen de bestedingen in augustus 2011 1 procent lager dan in 2010.
Het gevolg is een economie die tot stilstand komt, of nog erger, in een recessie raakt. Een dergelijke spiraal van paniek, de hand op de knip, instorten van markten, en meer paniek zagen we ook in 2008 met de val van Lehman.
Maar die spiraal blijft tot nu toe uit. Bedrijven hebben geen keus, ze moeten gewoon door blijven gaan met producten ontwikkelen en verkopen. Als ze geen financiering van de banken krijgen bedenken ze een andere tijdelijke oplossing. Ook consumenten moeten hun dagelijkse boodschappen hebben en de koelkast vervangen als die stuk gaat. De wereld gaat verder.
En daar komt onze huidige economische groei vandaan. Dus ondanks dat de wereld in brand staat kwakkelt de economie voort. Een klap in de financiele sector, of in de politiek kan er voor zorgen dat we weer in de neerwaartse spiraal terecht komen. Maar zolang dat niet gebeurt groeien we door en is er enige reden voor optimisme.